शैव शक्त व योग परंपरेशी संबंधित अहिबलचक्रम हा अत्यंत गूढ महत्त्वाचा दैवी विषय आहे
🕉️ अहिबलचक्र म्हणजे काय ?
अहिबलचक्रम (Ahibal Chakra) हा शब्द दोन संस्कृत शब्दांपासून बनला आहे
- अहि (Ahi) = सर्प (नाग, ऊर्जा, कुंडलिनीचे प्रतीक)
- बल (Bala) = शक्ती, सामर्थ्य, सामर्थ्याचा केंद्रबिंदू
- चक्र (Chakra) = मंडळ, ऊर्जा केंद्र
👉 त्यामुळे अहिबलचक्र म्हणजे “सर्पशक्तीचे चक्र” किंवा “कुंडलिनी ऊर्जा प्रकट करणारे मंडळ”.
🔱अर्थ (Technical Significance)
शैव आणि शक्त परंपरेत अहिबलचक्र हे गूढ यंत्र मानले जाते जे कुंडलिनी शक्तीच्या जागृतीसाठी वापरले जाते. हे चक्र सर्पशक्तीचे जागरण, संरक्षण व नियंत्रण या तिन्ही गोष्टींशी निगडित आहे.
मुख्य तत्त्वे:
- 1. कुंडलिनीचे तीन गुंफलेले नागरूप प्रवाह : इडा, पिंगला, सुषुम्ना : हेच अहिबलचक्रमात सूक्ष्म स्वरूपात दाखवलेले असतात.
- 2. हे चक्र साधकाच्या मूलाधार आणि आज्ञा चक्रादरम्यानच्या प्रवाहाचे संतुलन साधते.
- 3. अहिबल हे नाव “सर्पाचा बल” यासाठी वापरले गेले आहे, म्हणजेच “जीवशक्तीची गुप्त स्फोटक शक्ती”.
🧘♂️ योगिक दृष्टिकोनातून (Yogic Interpretation)
योगशास्त्रानुसार अहिबलचक्र म्हणजे कुंडलिनी जागृत होताना शरीरातील उर्जा प्रवाहाचे मंडळ
तेव्हा काय घडते?
- * साधकाला ; सर्पाकार ऊर्जा चैतन्य अनुभवास येते.
- * पाठीच्या कण्यामधून वर जाणारी सुषुम्ना नाडी उघडते.
- * शरीरातील विद्युत्समान स्पंदनांची अनुभूती होते.
- * तिसरे नेत्र (आज्ञा चक्र) सक्रिय होते.
- * आणि त्या वेळी अहिबलचक्र या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या ऊर्जा केंद्राची क्रिया जागृत होते.
🕉️ शक्त साधनेतील भूमिका (Role in Shakti Sadhana)
शक्तोपासक (देवी उपासक) आणि नाथ परंपरेतील काही साधक अहिबलचक्रला देवीच्या अधिष्ठान मंडळ म्हणतात.
हे यंत्र विशेषतः भैरवी, कालिका, त्रिपुरसुंदरी, व कुंडलिनी शक्तीच्या उपासनेसाठी वापरले जाते.
उपयोग:
- * साधक हे चक्र ध्यानात कल्पित करतो.
- * केंद्रबिंदू म्हणजे देवीचे बीज (उदा. ह्रीं, क्रीं, श्रीं).
- * बाह्यवर्तुळात नाग, अग्नि व सूर्य मंडळचे चिन्ह असते.
- * या चक्रात ध्यान केल्याने आत्मबल, स्थैर्य व भीतीवर विजय मिळतो.
🔮 रहस्यमय उल्लेख (Scriptural Mentions)
अहिबलचक्रमाचा उल्लेख खालील परंपरांमध्ये विखुरलेला आढळतो:
- 1. रुद्रयामल तंत्र – यात “अहिबल यंत्र” हा शब्द आढळतो, जो नागशक्ती व रक्षण यंत्र म्हणून ओळखला जातो.
- 2. कालिका पुराण – “अहिबल” हा शब्द नागेश्वरी शक्तीचा पर्याय म्हणून वापरलेला आहे.
- 3. नाथ संप्रदाय ग्रंथ – यात गोरक्षनाथ व मत्स्येंद्रनाथ यांनी वापरलेल्या “अहिबल मार्ग” (गूढ साधना पद्धती)चा उल्लेख आहे.
⚡ गूढ फलश्रुती (Spiritual Effects)
योग्य मार्गदर्शनाखाली साधना केल्यास:
- शरीरातील नागतत्त्व सक्रिय होते (अर्थात प्राणशक्ती).
- भीती, शंका, मनोविकार नष्ट होतात.
- साधकाला अद्भुत आत्मबल व तेज प्राप्त होते.
- अहिबलचक्र ध्यान केल्याने अमृत प्रवाह व शक्ती जागृती होते.
⚠️ सावधगिरी (Caution)
- अहिबलचक्रही साधना अत्यंत शक्तिशाली आहे.
- ती फक्त योग्य गुरु साधकाच्या मार्गदर्शनाखाली करावी.
- स्वतःहून केल्यास प्राणशक्ती असंतुलित होऊन मानसिक किंवा शारीरिक परिणाम होऊ शकतात.
🪔 सारांश
| घटक | अर्थ / कार्य |
| ---------------- | ------------------------------------ |
| अहि (सर्प) | कुंडलिनी ऊर्जा |
| बल (शक्ती) | जीवशक्तीचा विस्फोट |
| चक्र (मंडल) | ऊर्जा केंद्र / यंत्र |
| ध्यान उपयोग | कुंडलिनी जागरण, रक्षण, आत्मबल |
| परंपरा | शैव, शक्त, नाथ, तांत्रिक योग |
| स्थान | मूलाधार ते आज्ञा चक्र मार्गात सक्रिय |
हे घटक केवळ अधिकृत परंपरेत दीक्षा घेतलेल्या व्यक्तींनाच प्रत्यक्ष गुरुंकडून शिकता येतात, कारण ते शरीर आणि मनावर तीव्र प्रभाव टाकतात.
🔱पार्श्वभूमी
- * अहिबल हा शब्द अनेक ग्रंथांत नागशक्तीचे प्रतीक म्हणून येतो.
- * चक्राची आकृती त्रिकोण, सर्पवर्तुळ आणि बिंदू यांच्या संयोजनाने बनते. हे शक्तीचा आरोहण प्रवास दाखवते.
- * यंत्राच्या केंद्रबिंदूला बिंदु म्हणतात. तेथे शक्ती व शिव यांचा मिलनबिंदू मानला जातो.
- * बाहेरील वर्तुळे म्हणजे साधकाच्या स्थूल शरीरातील संरक्षणाचे स्तर प्राण, मन आणि बुद्धी.
🕉️ ध्यानार्थ (गुरु मार्गदर्शनाशिवाय सुरक्षित पातळीवर)
- 1. शांत ठिकाणी बसून, मन स्थिर करा.
- 2. पाठीचा कणा सरळ ठेवून श्वास संथ घ्या.
- 3. डोळे मिटून कल्पना करा की मूलाधारापासून वर सर्पाकार ऊर्जा हळूहळू वर येत आहे.
- 4. ती ऊर्जा तळपत्या प्रकाशाच्या रूपात आज्ञा चक्रापर्यंत पोहोचते.
- 5. येथे केवळ “ॐ अहिबलाय नमः” असा मानसिक नमस्कार करा. जप किंवा दीक्षा न घेता.
- 6. काही वेळ स्थिर राहून, श्वास सामान्य करा.
हे ध्यान **कुंडलिनी जागृती नव्हे**, तर *शांत प्राण प्रवाहाचे संतुलन साधणे* आहे. त्यामुळे सुरक्षित आहे.
Dattaprabodhinee All Reviews Link
शरीर रचना विज्ञान ( Body structure ) आध्यात्मिक क्षेत्र
सहज समाधी योग : नाम प्राणायाम व त्रिवेणी बंध
दत्त उपासना, दत्त संप्रदाय ( Datt Sampraday ) व साधन, साध्य, समाधी
मनाची शक्ती... त्राटक विद्या ( Tratak Vidya ) म्हणजे काय ? त्राटक विद्या व साधना महत्व...!
अनाहत चक्र शुद्धी ( Anahata Purification ) व दैनंदिन आध्यात्म
Dattaprabodhinee All Reviews Link
शरीर रचना विज्ञान ( Body structure ) आध्यात्मिक क्षेत्र
सहज समाधी योग : नाम प्राणायाम व त्रिवेणी बंध
दत्त उपासना, दत्त संप्रदाय ( Datt Sampraday ) व साधन, साध्य, समाधी
मनाची शक्ती... त्राटक विद्या ( Tratak Vidya ) म्हणजे काय ? त्राटक विद्या व साधना महत्व...!
अनाहत चक्र शुद्धी ( Anahata Purification ) व दैनंदिन आध्यात्म

.webp)



.webp)


%20-%20Copy-min.webp)



0 Comments