आज्ञा चक्र कसे जागृत करावे आणि त्याचा आपल्या जीवनावर कसा परिणाम होतो?

आपल्या शरीरात सात प्रमुख चक्रे असतात, त्यापैकी सहावे चक्र म्हणजे “आज्ञा चक्र” — ज्याला भ्रूमध्य चक्र किंवा तिसरे नेत्र (Third Eye) असेही म्हणतात. हे चक्र दोन्ही भुवयांच्या मध्ये स्थित असून अंतर्ज्ञान, बुद्धी, आणि आत्मजागृतीचे केंद्र आहे.

जेव्हा आज्ञा चक्र जागृत होते, तेव्हा मनुष्याला जीवनातील गूढ सत्यांचे भान होते आणि तो अधिक शांत, ज्ञानी आणि निर्णयक्षम बनतो.

🕉️ आज्ञा चक्र म्हणजे काय?

“आज्ञा” म्हणजे आदेश आणि “चक्र” म्हणजे ऊर्जाकेंद्र.

हे चक्र आपल्या मेंदूमधील पिट्यूटरी आणि पीनियल ग्रंथींशी जोडलेले असते. या ग्रंथी आपल्या मानसिक व शारीरिक संतुलनासाठी जबाबदार असतात. त्यामुळे आज्ञा चक्र सक्रिय झाले की व्यक्तीच्या विचारशक्ती, स्मरणशक्ती आणि अंतर्ज्ञानामध्ये मोठी वाढ होते.

✨ आज्ञा चक्र जागृत करण्याच्या प्रभावी पद्धती

1. ध्यान (Meditation) : शांत जागेत बसा, डोळे बंद करा. लक्ष भ्रूमध्ये (दोन्ही भुवयांच्या मध्ये) केंद्रित करा. श्वास हळूहळू घ्या आणि “ॐ” किंवा “सोऽहं” असा मंत्र जपा. या ध्यानाने मेंदूतील ऊर्जा संतुलित होते आणि अंतर्मन स्वच्छ होते.
2. त्राटक साधना (Trataka Sadhana) : एका दीपाच्या ज्योतीवर किंवा बिंदूवर निश्चल दृष्टी ठेवा. डोळे न हलवता शक्य तितका वेळ बघा. याने मन स्थिर होते आणि एकाग्रता वाढते.
3. प्राणायाम (Breathing Techniques) : अनुलोम-विलोम, भ्रामरी आणि कपालभाती हे प्राणायाम आज्ञा चक्र सक्रिय करण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहेत. नियमित श्वसन साधनेने मेंदूला अधिक ऑक्सिजन मिळतो आणि मानसिक स्पष्टता वाढते.
4. मंत्र साधना (Mantra Meditation) : “ॐ” हा आज्ञा चक्राचा बीजमंत्र आहे. दररोज 108 वेळा “ॐ” चा जप केल्याने मेंदूतील स्पंदने संतुलित होतात आणि आत्मशांती मिळते.
5. सात्त्विक आहार आणि जीवनशैली : शुद्ध आणि हलका आहार घ्या — फळे, दूध, तूप, सुकेमेवे आणि हिरव्या भाज्या. नकारात्मक विचार, राग, मत्सर, असूया आणि मद्यपान यांचा त्याग करा. सत्य, करुणा आणि शांतता या गुणांना अंगीकारा.

🌸 आज्ञा चक्र जागृत झाल्यावर मिळणारे फायदे

🌼 मानसिक फायदे : एकाग्रता आणि स्मरणशक्ती वाढते. निर्णयक्षमता आणि आत्मविश्वास वाढतो. तणाव, भीती, चिंता कमी होते. अंतर्ज्ञान विकसित होऊन भविष्याची जाण येते.
🌿 शारीरिक फायदे : झोप सुधारते, डोकेदुखी कमी होते. मेंदूतील हार्मोनल संतुलन स्थिर राहते.
🌺 आध्यात्मिक फायदे : आत्मजागृती होते, ध्यान अधिक खोल जाते. साधकाला गुरूंच्या प्रेरणा स्पष्टपणे जाणवतात. मन शांत, स्थिर आणि प्रकाशमय बनते.
⚖️ सावधगिरी : आज्ञा चक्राचे जागरण म्हणजे फक्त ध्यान बसणे नव्हे, तर शिस्तबद्ध साधना, संयम आणि सातत्य आवश्यक आहे. अतिशय जलद किंवा चुकीच्या पद्धतीने साधना केल्यास मानसिक अस्थिरता निर्माण होऊ शकते. म्हणूनच योग्य गुरूंच्या मार्गदर्शनाखालीच ही साधना करावी.

🌻 निष्कर्ष

आज्ञा चक्र जागृत करणे म्हणजे अंतर्मनाचा दरवाजा उघडणे आहे. या साधनेद्वारे आपण केवळ बाह्य जग नव्हे, तर आपल्या अंतर्ज्ञान, शांती आणि आत्मसंपर्काचे अनुभव घेऊ शकतो. जेव्हा हे चक्र सक्रिय होते, तेव्हा जीवन अधिक प्रकाशमय, संतुलित आणि सुखी बनते. 🌷

मणिपुर चक्र ( Manipur Chakra ) साधना व रुद्र ध्यानयोग	मणिपूर चक्र शुध्दी ( Manipur Chakra Purification ) व दैनंदिन आध्यात्म
स्वाधिष्ठान चक्र ( Swadhisthana Chakra ) साधना व शिव ध्यानयोग	स्वाधिष्ठान चक्र शुद्धी ( Swadhisthana Chakra Purification ) व दैनंदिन आध्यात्म
मुलाधार चक्र ( Muladhara Chakra ) साधना व स्वामी ध्यानयोग	मुलाधार चक्र शुद्धी ( Muladhara Chakra Purification ) आणि दैनंदिन आध्यात्म.